Оңтүстік Қазақстан облысын биоклиматтық бағалау
Кілттік сөздер:
биоклимат, эффективті температура (ЭТ), эквивалентті-эффективті температура (ЭЭТ), биологиялық активті температура (БАТ), нормальді эквивалентті-эффективті температура (НЭЭТ), радиациялық эквивалентті-эффективті температура (РЭЭТ)Аннотация
Адамның денсаулығы мен тіршілік етуіне жайлы жағдайларды қамтамасыз ететін метеорологиялық құраушы биоклимат болып табылады. Сол себептен мақалада билклиматтық жағдайларды талдаудың негізінде Оңтүстік Қазақстан облысы территориясының жайлылығы бағаланды. Биоклиматтық параметрлерді анықтау үшін бастапқы деректер ретінде ОҚО территориясында орналасқан метеорологиялық станциялардың мәліметтері алынды.
Биоклиматтық жайлылықтың интегралды көрсеткішіне жылы мерзім үшін: эффективті температура (ЭТ), эквивалентті-эффективті температура (ЭЭТ), биологиялық активті температура (БАТ), нормальді эквивалентті-эффективті температура (НЭЭТ), радиациялық эквивалентті-эффективті температура (РЭЭТ), ал суық мерзім үшін Бодман бойынша қаталдық индексі, Хайруллин мен Адаменко бойынша келтірілген температура қарастырылды. Алынған нәтижелер бойынша, Оңтүстік Қазақстан территориясында адамның өмір сүруі, тіршілік етуі үшін жайсыз жағдайлар анықталмаған, ең жайлы ай қазан айы болып табылған.
Библиографиялық сілтемелер
2. 2. Golovina E.G., Rusanov V.I. Nekotorye voprosy biometeorologii. – SPb.: 1993. – 4–9 b.
3. 3. Boksha V.G. Spravochnik po klimatoterapii. – Kiev, Zdorovia, 1980. – 118–119 b.
4. 4. Borisenkov E.P. Klimat i deyatelnost cheloveka. – M.: Nauka, 1982. – 99–102 b.
5. 5. Suhova M.G., Rusanov V.I. Metodika otsenki landshaftov dlya zhiznedeyatelnosti cheloveka. – Irkutsk, 1998. – 70–75 b.
6. 6. Kolokotroni K.O., Kalmykova I.N. Otsenka bioklimaticheskih uslovii na territorii Privolzhskogo federalnogo okruga s ispolzovaniyem GIS tekhnologii. – M.: Izdatelstvo Moskovskogo Universiteta, 2003. – 5–26 b.
7. 7. Isaeva M.V., Perevedentsev Yu.P. Osobennosti bioklimaticheskih uslovii условий Privolzhskogo federalnogo okruga. – Kazanskii gosudarstvennyi universitet, 2004. – 4–24 b.
8. 8. Khairullin K.Sh., Karpenko V.N. Bioklimaticheskie regionirovanie SSSR za holodnyi sezon. // Prikladnaya klimatologiya. – L.: Gidrometeoizdat, 1997. – 129–132 b.
9. 9. Aizenshtat B.А.. Teplovoi balans I mikroklimat osnovnyh landshaftov Srednei Azii I nekotorye voprosy bioklimatologii. Avtoref. d-ra geogr. nauk. – M.: 1969. – 134–135 b.
10. 10. Budyko М.I. О fizicheskikh zakonomerntiyakh bioklimatologii cheloveka. // Tr. Vsesoiuznogo nauchnogo meteorologicheskogo soveshchaniya. – L.: Gidrometeoizdat, 1962. – 12–17 b.
11. 11. Nyssanbayeva A.S., Abdirazak A.K. Taraz qalasynyn bioclimattyq zhagdailaryn bagalau. – Vestnic KazNU Seriya Geograficheskaiya №1 (40) Almaty: Kazakh Universiteti, 2015. – 36 – 44 b.
12. 12. Kandror I.S., Demina D.M., Ratner E.M. Fiziologicheskie printsipy sanitarno – klimaticheskogo raionirovaniya territorii SSSR. – M.: Meditsina, 1974. – 140–144 b.
13. 13. Danishevskii G.M. Akklimatizatsia cheloveka na Severe. – М.: 1955. – 44–49 b.
