Платформалық-денудациялық жазықтардағы эколого-геоморфологиялық жүйелердің бөлінуіндегі морфоклиматтық фактор (Орталық Қазақстан)
Кілттік сөздер:
экологиялық-геоморфологиялық жүйе, платформалық-денудациялық жазықтық, экзодинамикалық үдеріс, экоморфолитогенез, морфоорографиялық фактор, морфоклиматтық фактор.Аннотация
Бұл мақалада Орталық Қазақстан территориясындағы платформалық-денудациялық жазықтықтар жүйелерінің қалыптасуына тікелей әсер ететін негізгі факторлардың бірі морфоклиматтық фактор қарастырылады. Морфоклиматтық фактор орографиялық (негізгі бедер пішіндерінің кеңістіктегі таралуы, олардың морфографиясы, беткейлер экспозициясы) және климаттық (қысқы және жазғы орташа ауа температурасының, атмосфералық қысымның және жауын-шашынның кеңістіктегі таралуы) факторлардың өзара әрекеттестігін және олардың Орталық Қазақстандағы дифференциалды экологиялық және геоморфологиялық жүйелердің қалыптасуына әкеп соғатын экзодинамикалық үдерістерге әсерін қамтиды.
Библиографиялық сілтемелер
2 2. Сtecuk V.V. Теоriy i praktika eкоlogo-gеомоrfоlоgicheskih issledovaniy v morfoklimaticheskih zonah – Кiev, 1998, сentiabr-12. – 289s.
3 3. Сtecuk V.V. , Sileckiy U.А. Osnovy ekologicheskoy geomorfologii – Кiev: Chetvertaia volna, 2000. – 368s.
4 4. Bekseitova R. T., Aliaskarov G.S. Morfoorograficheskiy faktor v ekomorfolitogeneze territorii Centralnogo Kazakhstana // Vestnik Kazakhskogo Nacionalnogo Universita, ser. geograficheskaya. - 2005, № 1. -S.: 13-17
5 5. Belgibaev М.Е. , Belgibaev А.М. Nekotorue pokazateli aridizacii klimata i sushi stepnoy zony Kazkhstana /Materialy meghdunarodnoy konferencii “Sovremennye problemy geoekologii i sozologii”. – Аlmаty, 2001. – S. 296-302.
6 6. Boskresensky S.S. Geomorfologia SSSR. -M.: MGU, 1972. -147s.
7 7. Gerasimov I.P. Ravniny i gory Centralnoy Asii i Kazakhstana. – M.: Nauka, 1975. -262s.
8 8. Svarichevskaya Z.A. Geomorfologia Kazakhstana i Centralnoy Asii. -L.: LGU, 1965. -295s.
9 9. Geldyeva G.V. Fizicheskaya karta -S.:78-79. Karta fiziko-geograficheskogo rayonirovania –S.: 80-81. //Atlas Kazakhskoy SSR. T.1. Prirodnue usloviya i resursy. -M.: GUGK, 1982.