Қырғызстанның Шу облысының орталық бөлігінің негізгі өзендерінің физика-химиялық сипаттамасы

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JGEM.2024.v75.i4.8
        253 80

Кілттік сөздер:

физика-химиялық сипаттамалар, иондар, ауыр металдар, Сокулук өзені, Аламедин өзені, Ала-Арча өзені, Шу облысы, Қырғызстан

Аннотация

Бұл мақалада Шу облысының орталық бөлігіндегі негізгі өзендердің физика-химиялық сипаттамалары зерттеледі, бұл аймақтың су ресурстарының жағдайын бағалау үшін маңызды. Талдау судың химиялық құрамын, ластану деңгейін, сондай-ақ рН, температура, еріген оттегінің мөлшері, тұздылық және т.б. сияқты физикалық-химиялық параметрлерді зерттеуді қамтиды. Зерттеу нәтижелері антропогендік жүктеме мен климаттық факторларға байланысты су сапасының өзгеру тенденцияларын анықтауға мүмкіндік береді. Шу облысының орталық аймағындағы негізгі өзендердің физика-химиялық талдауы ауыр металдардың концентрациясы шекті рұқсат етілген концентрациядан (бұдан әрі - ШРК) төмен екендігі анықталды. Ала-Аршада кадмийдің салыстырмалы түрде жоғары деңгейі байқалды. Катиондар концентрациясы бойынша Сокулук-2 өзенінде магнийдің шекті рұқсат етілген концентрациясынан асып кетуі байқалды (9,39 мг/л, 03,18). Судағы натрийдің салыстырмалы жоғары мәндері Аламедин өзенінде және Соқулық өзенінде анықталды. Салыстырмалы түрде жоғары кальций мәндері Сокулук өзенінде тіркелді. Шу облысында зерттелген өзен суларында гидрокарбонаттардың, фторидтердің, хлоридтердің, нитраттардың және сульфаттардың мөлшері ШРК төмен деңгейде байқалды. Сокулук өзенінде және Ала-Арча өзенінде фторидтердің жоғарылауы байқалды. Осылайша, осы зерттеудің нәтижелері одан әрі экологиялық бағалауға және су ресурстарын басқару стратегияларын әзірлеуге негіз бола алады.

Авторлардың биографиясы

S.S. Кожокулов, Қырғыз Республикасы ҰҒА-ның М.М. Адышев атындағы Геология институты

(хат-хабарларға арналған автор) - PhD, г.ғ.к., Қырғыз Республикасы ҰҒА-ның М.М. Адышева атындағы Геология институтының Инженерлік және қоршаған орта геологиясы зертханасының меңгерушісі

С.К. Аламанов, Орталық Азия экология және қоршаған орта ғылыми-зерттеу орталығы

г.ғ.к., Орталық Азия экология және қоршаған орта ғылыми-зерттеу орталығының бас ғылыми қызметкері

С. Абдыжапар уулу, Орталық Азия экология және қоршаған орта ғылыми-зерттеу орталығы

доктор PhD, Орталық Азия экология және қоршаған орта ғылыми-зерттеу орталығының директоры

Г.Т. Таалайбекова, Қырғыз Республикасы ҰҒА-ның М.М. Адышев атындағы Геология институты

Қырғыз Республикасы ҰҒА-ның М.М. Адышев атындағы Геология институтының география бөлімі кіші ғылыми қызметкер

Жүктелулер

Как цитировать

Кожокулов, С., Аламанов S., Абдыжапар уулу S., & Таалайбекова G. (2025). Қырғызстанның Шу облысының орталық бөлігінің негізгі өзендерінің физика-химиялық сипаттамасы. ҚазҰУ Хабаршысы. География сериясы, 75(4), 92–104. https://doi.org/10.26577/JGEM.2024.v75.i4.8

Шығарылым

Бөлім

Метеорология және гидрология