Қазақстан Республикасындағы халықтың аумақтық ұйымдасуына көші-қон процестері әсерін зерттеудің әдіснамалық аспектілері

Аннотация

Мақала Қазақстандағы ішкі көші-қон процестерін талдауға және осы процестердің халықтың аумақтық ұйымына әсерін бағалауға арналған. Көші-қон процестерінде географиялық факторлардың рөлі маңызды (табиғи жағдайлар, климат, өндірісті орналастыру, әлеуметтік инфрақұрылым және т.б.). Көші-қон халықтың аумақтық ұйымдастырылуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін және демографиялық құрылымның өзгеруіне, халықтың аймақтарға бөлінуіне және аумақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуына әкелуі мүмкін. Жұмыстың мақсаты-географиялық тәсілді қолдана отырып, көші-қонның халықтың аумақтық ұйымына әсерін анықтау және бағалау. Осы тақырыпты зерттеуге біздің көзқарасымыздың ерекшелігі-бұл қозғалыстарды анықтайтын экономикалық, әлеуметтік, географиялық және басқа факторлармен өзара байланыста халықтың аумақтық қозғалысының процестерін жан-жақты зерттеу. Бұл тұрғыда елдің өңірлері бойынша халықтың қоныстануы мен көші-қон процестері зерттелді. Қазақстандағы көші-қон процестерінің қазіргі серпіні қоғамдағы оң өзгерістерге де, экономикалық, әлеуметтік және экологиялық проблемалардың өсуіне де алып келеді. Теріс салдар, егер олар мемлекет тарапынан басқарылмаса немесе нашар реттелсе, күшейеді. Бұл мәселенің өзектілігі. Зерттеудің практикалық маңыздылығы мынада: көші-қон процестері мен оларды басқару заңдылықтары, сондай-ақ Халықтың көші-қонының қоғамдық дамудың әртүрлі тараптарымен өзара әрекеттесуі туралы білімді экономикалық, демографиялық және көші-қон саясатының стратегиясын қалыптастыру саласында шешім қабылдайтындар талап ете алады. Зерттеудің ақпараттық базасын ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің ұлттық статистика бюросының ресми статистикалық деректері, демографиялық статистика деректері, ҚР Статистика агенттігінің деректері мен есептері, шетелдік және отандық әдеби көздер, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері құрады. Зерттеу нәтижелері көші-қон Қазақстан Республикасындағы халықтың аумақтық ұйымына айтарлықтай әсер етеді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Зерттеудің алынған нәтижелері негізінде көші-қон процестерін басқаруға және көшіп-қонушыларды бейімдеуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әртүрлі өңірлерінің тең құқықты дамуына жәрдемдесуге бағытталған мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру ұсынылады.