«ДАЛЬНЕЕ» ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ ӨСІМДІК ДЕРЕКТЕРІН ТАЛДАУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JGEM20257726Кілттік сөздер:
Дальнее орман шаруашылығы, орман шаруашылығы, орман, дискретті шкала, вегетациялық индексАннотация
Климаттың өзгеруі мен антропогендік жүктеменің артуы жағдайында орман экожүйелерінің жай-күйін бақылау ерекше маңызға ие болуда. Осы зерттеу «Семей орманы» мемлекеттік орман табиғи резерватына (Абай облысы, Қазақстан) қарасты «Дальнее» орманшылығының өсімдік жамылғысының 1991–2022 жылдар аралығындағы динамикасын бағалауға бағытталған. Талдау үшін Landsat 5, 7 және 8 спутниктік суреттері қолданылып, олардың негізінде NDVI (нормаланған айырмалық вегетациялық индекс) есептелді. Алынған деректер аймақтағы қылқанжапырақты ормандардың құрылымына бейімделген авторлық дискреттік шкала арқылы интерпретацияланды. Зерттеу нәтижелері 1991–2010 жылдары NDVI көрсеткішінің айтарлықтай төмендегенін көрсетті, бұл кезеңде ірі орман өрттері (соның ішінде 1997 жылы) тіркелген. 2010–2018 жылдары өсімдіктер жамылғысының біртіндеп қалпына келгені байқалды. Алайда 2020–2022 жылдары NDVI көрсеткішінің жергілікті төмендеуі тіркеліп, бұл заңсыз ағаш кесулердің салдары болуы мүмкін. Жалпы алғанда, анықталған үрдістер орманның тозуы мен қалпына келуін қашықтықтан бақылау үшін NDVI қолданудың тиімділігін дәлелдейді. Бұл жұмыс орман ресурстарын өрттен кейінгі және антропогендік әсерден кейінгі кезеңдерде тұрақты басқаруды қамтамасыз ету мақсатында табиғатты қорғау шараларын күшейту мен тұрақты спутниктік бақылаудың қажеттілігін айқындайды
