Өнеркәсіптік аймақ атмосферасының өзін-өзі тазалу әлеуетіне метеорологиялық-климаттық жағдайлардың әсерін талдау

Аннотация

Негізгі климаттық көрсеткіштердің кеңістіктік-уақыттық өзгерістері және олардың 1941-2020жж. кезеңіндегі қорғасын-мырыш кеніші ауданындағы атмосфераның өзін-өзі тазарту әлеуетіне әсері мақалада қаралады. Ауа температурасының зерттеу ұзақ мерзімді тенденциялардың болуын көрсетті.Ауаның орташа айлық температурасы әр 10 жыл сайын 0,19-дан 0,34 °С-қа дейін жылыну жылдамдығымен көтерілетіні анықталды. Сонымен қатар, температураның ең үлкен өсуі қыста, ал ең азы жазда болады. Аномальды ауа температурасы өрісі зерттелетін аумақта қыста да, жазда да үлкен болатыны көрсетілген.Атмосфераның шашырату қабілеттілігінің климаттық әлеуетінің және өзін-өзі тазарту коэффициентінің кеңістіктік-уақыттық өзгермелілігінің деректері алынған. Бүкіл жылдық цикл бойы атмосфералық ауада ластаушы бөлшектердің дисперсиясы үшін қолайсыз жағдайлардың және көбінесе суық мезгілдерде болатыны анықталды. Алынған нәтижелер атмосфераның ластануының таралуы болдырмайтын табиғи және антропогендік атмосфералық процестердің көріністерін көрсетеді. Жүргізілген зерттеулер практикалық қолдану үшін маңызды. Себебі атмосфералық ауаның шашрау әлеуетінің кеңістіктік және уақыттық өзгермелілігі туралы мәліметтерді өнеркәсіптік аймақта ауаның сапасын басқару шараларын жүзеге асыру кезінде алдын ала бағалау қажет.