Қарағанды облысының қоршаған ортасына техногендік әсерін бағалау
DOI:
https://doi.org/10.26577/JGEM.2024.v72.i1.09Кілттік сөздер:
техногенді әсер, қоршаған ортаны басқару, шығарындылар, Қарағанды облысы, тұрақты даму.Аннотация
Тау-кен өнеркәсібі, металлургия және энергетика салаларын қоса алғанда, кең ауқымды өндірістік қызметімен танымал Қарағанды облысы күрделі экологиялық мәселелерге тап болып отыр. Аймақтың экономикалық дамуы үшін маңызды салалар ауаны, суды және топырақты ластауға ықпал ететін негізгі ластаушы көздер болып табылады. Қоршаған ортаға әсерді бағалау табиғаттың тозу дәрежесін түсіну, ластанудың негізгі көздерін анықтау және осы әсерлерді азайту стратегияларын әзірлеу үшін өте маңызды.
Мақалада Қарағанды облысының қоршаған ортаға техногендік әсерінің талдауы берілген. Зерттеу статистикалық мәліметтерді талдауға, тәжірибелік зерттеулердің нәтижелеріне және заманауи әдістерді қолдануға негізделген.
Зерттеу Қарағанды облысының алдында тұрған антропогендік әсерлердің, әсіресе тау-кен және металлургия өнеркәсібінің ауыр металдармен ластануын, сондай-ақ автомобиль секторының, және жылу электр станцияларының салымдарын анықтайды. Ол сызықтық масштабтау үшін қоршаған орта өнімділігі деректерін пайдаланады. Зерттеу нәтижесінде қоршаған ортаны ластауға елеулі үлес қосқан өңірлер анықталып, қоршаған ортаға шығарындылар картасы жасалып, Қарағанды облысының табиғи ортасының жағдайын жақсарту бойынша ұсыныстар берілді. Ұсынылған талдау қоршаған ортаға антропогендік әсердің табиғатын түсінуге және экологиялық әл-ауқатты сақтау үшін оны азайту бойынша ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік береді.
