Қазақстанның Ақсу-Жабағылы биосфералық қорығындағы туризм саласының дамуын талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/JGEM.2023.v68.i1.09Кілттік сөздер:
талдау, даму, туризм индустриясы, Ақсу-Жабағылы, биосфералық қорық, ҚазақстанАннотация
Экологиялық туризмді жүзеге асыру үшін қорықтардағы туристік ресурстардың артықшылықтарын толық пайдалану ел ішінде және шетелде консенсус болды, бірақ туризмді дамытудың қорықтарға әсері де үлкен алаңдаушылық тудырды. Ақсу-Жабағылы биосфералық қорығындағы (БҚ) туризмді дамытудың ағымдағы жағдайын талдау негізінде туризмді дамытудың ағымдағы жағдайын талдау негізінде бұл жұмыста табиғатты қорғау мен туризмді дамыту арасындағы қарама-қайшылықты қалай дұрыс шешу керектігі қарастырылады және туризмді дамытудағы бар проблемалар анықталады, сондай-ақ Қазақстанда экологиялық туризмді дамытудың бір қатар стратегиялары ұсынылды. Зерттеудің мақсаты – далалық бақылау, сараптама, бағалау және SWOT талдауының комбинациясын қолдану арқылы Ақсу-Жабғылы экотуризм бағытына ұсыныстар беру. Ақсу-Жабағылы БҚ-да болашақта туризмді дамыту бойынша стратегиялық ұсыныстар негізінен SWOT талдау нәтижелері бойынша анықталды. Зерттеу нәтижелері негізгі күшті жақтары қолайлы қолжетімділік, әртараптандырылған жабайы жануарлар мен өсімдіктер, бай табиғи құндылықтар, типтік ауылдық ортадағы тыныш өмір және жазда қолайлы климаттық жағдайлар екенін көрсетті. Ал туристік қызмет көрсету сапасының төмендігі, туристік бағыттар арасындағы бәсекелестіктің жоқтығы, туристерге қажетті инфрақұрылымның жоқтығы, туризмді дамытуға инвестициялық капиталдың жоқтығы, шағын кәсіпкерлікті дамытуға несиеге қолжетімділіктің жоқтығы басты әлсіздік ретінде анықталды. Нәтижелер сонымен қатар турпакеттердің әр түрін дайындау, Жабағылыда қауымдық туристік топтарды дамыту, халық қолөнері мен кәдесый бұйымдарын өндіру және сату әлеуеті, сондай-ақ қолжетімділікті жақсарту (жолдарды, қоғамдық көліктерді қалпына келтіру) негізгі мүмкіндіктер болып табылады. Соңында, туристер ағынының артуы, туристік кірістердің монополиялануы және туризмнің бақылаусыз дамуы, әлеуметтік мүмкіндіктер мен табиғи ресурстарды шектеусіз пайдалану, сапасыз тауарларды жеткізу арқылы жаңадан қалыптасқан имиджді жоғалту және басқа көрші елді мекендердің Жабағылы ауылымен бәсекеге түсе алмауы Ақсу-Жабағылы туристік бағытында туризмнің тұрақты дамуын тиімді жүзеге асырудың негізгі қауіп-қатері екені дәлелдеді.