ҚАШЫҚТЫҚТАН ЗОНДТАУ ДЕРЕКТЕРІН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, АМАНҚАРАҒАЙ ҚАРАҒАЙЛЫ ОРМАНЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ ДИНАМИКАСЫН БАҒАЛАУ

Аннотация

Мақала Жерді қашықтықтан зондтау (ЖҚЗ) әдістерінің көмегімен орман алқаптары құрылымының динамикасын сипаттайды. Зерттеу аумағы Қазақстанның Қостанай облысының Әулиекөл ауданында орналасқан Аманқарағай қарағайлы оқшауланған орманымен ұсынылған. 1993 жылдан 2021 жылға дейінгі уақыт аралығындағы орманды алқаптағы өзгерістер қарастырылды. Деректер көздері Landsat 5 TM және Landsat 8 OLI спутниктерінен алынған көп спектрлі арналармен ұсынылған. Зерттеу әдісі орман шымылдығы тығыздығының картографиялық моделіне негізделген (Орман Canopy Density – FCD). FCD моделі ормандардың жағдайын бағалауға және олардағы өзгерістерді анықтауға қатысты. Ол 4 факторды пайдаланады: өсімдік, топырақтың жалаңаштығы, орман шымылдықты көлеңке және тиісті индекстерде көрсетілген температура. Өсімдіктердің кеңейтілген индексі (Advanced vegetation index - AVI), ашық топырақ индексі (Bare soil index - BI), шымылдықты көлеңке индексі (Canopy shadow index - SI) және жылу индексі (Thermal index – TI) орман шымылдығын есептеу үшін бастапқы параметрлер болып табылады. Есептеулер ArcGIS Desktop v10. 6 бағдарламалық жабдығы арқылы жүргізілді. Зерттеудің қорытынды нәтижелері зерттелетін аумақтағы орман алқаптарының тығыздығының төмендегідей санаттар бойынша бөлінуін көрсетті: тығыз, орташа, сиретілген және ормансыз ормандар.