Мұнай газ ресурстарын өндірудің қоршаған ортаға салдары

Authors

  • А. А. Касаева әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • З. С. Бірімжанова әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • А. А. Рысмагамбетова әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
        164 594

Keywords:

мұнай өнімдері, газ станциясы, көмірсутек, ластау, антропогенді әсер, ластаушы заттар, атмосфера, экологиялық зардап

Abstract

Берілген мақалада қоршаған ортаның көмірсутекті шикізаттармен ластануының масштабының және жағымсыз әсерлерінің себептеріне шолу келтірілген. Мұнай өндірудің көлемі ұлғайған сайын, жер бетінің көмірсутекті шикізаттармен ластануыда ұлғаюда. Эволюция кезеңінде қоғамның тұрмыстық әрекетінің қалдықтары қоршаған ортаның негізгі ластаушыларына айналды. Мұнайды өндіру, тасымалдау, қайта өңдеу процестерінің ұлғаюы – республикамыздың ең негізгі басым бағыты болып табылады. Алайда бұл саланың экологияға тигізетін зияны көп. Сұйық көмірсутектің жер қойнауына өтуі, топырақтың, жер асты суларының, ұзақ уақытқа ластануына, соңында жер бетіндегі экологиялық тепе-теңдіктің жойылуына әкеледі. Мұнай өнімдерімен жұмыс жүргізетін кәсіпорындардың ішінде газ станцияларының негізгі қызметі мұнай өнімдерімен, яғни бензин және дизельді жанармаймен қаматамсыз ету болып табылады. Оларды жеткізу, сақтау және тарату процестері барысында қоршаған ортаға сұйық және бу түрінде бөлінуі мүмкін. Табиғи ортаның көмірсутекті шикізаттармен ластануын төмендету немесе салдарын жою ұйымдастыру шараларын өткізу арқылы жүзеге асыруға болады. Сол себепті көмірсутекті шикізаттардың төгілуі арқасында қоршаған орта ластануынан болатын экологиялық зардаптарды бағалау өзекті мәселе болып табылады.

References

1. 1. Nadirov N.K. Neft' igazKazakhstana. V 2-kh chastiakh. Chast' 1. -Almaty.: Ғylym, 1995, -320s.

2. 2. Vladimirov A. M., LiakhinIu. I. idr. Okhrana okruzhaiushcheisredy. – L. Gidrometeoizdat, 1991, s.424

3. 3. Mueller EA. A survey and analysis of liquid gasoline released to the environment during vehicle refueling at service stations. Washington, DC: American Petroleum Institute; 1989.

4. 4. Chursin, F.V. Avariinyerazlivynefti: sredstvalokalizatsiiimetodylikvidatsii / F.V. Chursin, C.B. Gorbunov, T.V. Fedotova // Pozharnaiabezopasnost'. -2004. -№3. S. 176-189.

5. 5. Antipiiev V.N., Arkhipov V.P., Zemenkov U.D. Opredeleniekolichestvanefti, vyteksheiizpovrezhdennogotruboprovodaprirabotayushihnasosnyhstanciyah//NTIC/VNIIOENG/. Ser. “Neftepromyslovoedelo I transport nefti”. – 1985. – Vyp.9. – C.43 – 45.

Downloads

How to Cite

Касаева, А. А., Бірімжанова, З. С., & Рысмагамбетова, А. А. (2016). Мұнай газ ресурстарын өндірудің қоршаған ортаға салдары. Journal of Geography and Environmental Management, 42(1). Retrieved from https://bulletin-geography.kaznu.kz/index.php/1-geo/article/view/310