Солтүстік Қазақстанда атмосфералық жауын-шашынның таралуының климаттық ерекшеліктері
Keywords:
жауын-шашын, орташа квадраттық ауытқу, вариация коэффициенті, асимметрия коэффициенті, эксцесс коэффициенті, жауын-шашын аномалиясы, тренд сызығыAbstract
Мақалада Қазақстанның Солтүстік аумағындағы атмосфералық жауын-шашынның таралуының климаттық ерекшеліктері қарастырылған. Зерттеу жұмысы барысында осы аймақта орналасқан Павлодар, Астана, Петропавл, Көкшетау, Қостанай метеорологиялық станцияларының 1973–2012 жылдар аралығындағы мәліметтері қолданылған. Зерттеу аймағы бойынша атмосфералық жауын-шашынның көпжылдық көрсеткіштері мен зерттеу мәліметтері салыстырылды, аномалиялардың уақыттық жүрісі қарастырылып, Павлодар, Петропавл және Қостанай станцияларында жауын-шашын мөлшерінің өскені (5-23 мм), ал Көкшетау мен Астана станцияларында жауын-шашынның жылдық мөлшері (16-24 мм) азайғаны тіркелген. Сонымен қатар жауын-шашынның таралуында негізгі статистикалық көрсеткіштері, яғни орташа квадраттық ауытқу 7-38,2 мм аралығында, эксцесс коэффициенті минус 1,4-3,9 аралығында, асимметрия коэффициенті күшті болып, ал вариация коэффициентінің өзгерісі 36-96 % аралығында маңызды болып таралған.
References
2. 2. Kovyneva N.P. Zakonomernosti izmenenij atmosfernyh osadkov nad otdel'nymi rajonami severnogo polusharija. // Trudy KazNII,-1985. –67–71 b.
3. 3. Mamontov N. V. Staticheskie issledovanija po osadkom zemnogo shara. – M.: Gidrometeizdat, 1984. – 153 b.
4. 4. Lakin G.F. Biometrija. – M.: Vysshaja shkola, 1990. – B. 37-92.
5. 5. Nauchno-prikladnoj spravochnik po klimatu SSSR. //Mnogoletnie dannye KazSSR. – L.: Gidrometeoizdat, 1989. – Vyp. 18. – Kniga 2. – B. 265–266.
6. 6. rp5.kz ғalamtor zhelіsі.
